Watermeterlesings lyk verdag
Name van inwoners wat kommentaar gelewer het, word op versoek weerhou uit vrees vir viktimisasie – red.
“Die munisipaliteit se rekening is vandag uitgereik en my water rekening is weer R12 548,00 vir 137kl. Verlede maand was dit R14 500 00. Na verlede maand was ons huishouding van drie mense ekstra versigtig om nie water te mors nie. Ek maak nie eers my tuin nat nie. Ek ry water aan met my trok, sowat 2500 l elke week. Hier is groot fout met die lesings.”
Hierdie kommentaar oor die waterrekeninge van talle Stellenbosse belastingbetalers is opsommend van die gevoel onder talle Stellenbosers oor die skynbaar buitensporige rekeninge van sommige inwoners.
Nog ‘n inwoner, wat anoniem wil bly, sê :“My gevoel oor ons befaamde munisipaliteit is dat hulle onbekwaam is in die uitvoering van probleem-situasies en verkies om die maklike pad te neem dat die kliënt moet betaal en dan volg ‘n jare-lange despuut. Die kliënt kan nie reg wees nie en die munisipaliteit skryf nie foutiewe lesings af nie, want hulle is nooit verkeerd nie. Hulle kan maak wat hulle wil.“
Talle inwoners gaan tans gebuuk onder buitensporige waterrekeninge en klagtes by die munisipaliteit word in baie gevalle glad nie beantwoord nie of bloot terugverwys en daar word aan inwoners gesê dat hulle self die saak moet ondersoek.
Nog ‘n inwoner wat dieselfde probleem ervaar sê:“ Ek het nie ‘n probleem om te betaal as ek water gemors het nie. Van 27 jaar se munisipale rekeninge kan jy mooi ‘n grafiek trek van hoe die bedrag op en af gaan afhangende van die somer- of wintermaande. Behalwe vir die jaarlikse persentasie wat die tariewe op gaan, lyk die grafieke min of meer dieselfde vir al 27 jaar. As jy dan skielik uit die bloute ‘n rekening vir R20 000 kry, moet jy mos ondersoek instel. Geen krane of pype wat lek of oop is, geen ekstra gaste, geen ekstra tuin natmaak nie. Sonder dat ek enige iets moes of kon doen, val die rekening weer presies in dieselfde grafiek-patroon as voorheen. Daar is geen verklaring vir dit nie en dit is baie frustreerend.“
IDP-vergadering
‘n Belastingbetaler wat die onlangse IDP-vergadering bygewoon het om die probleem te bespreek, kon daar geen uitsluitsel kry nie: “Ek was by die IDP en die infrastruktuur-tafel kon nie een van my vrae beantwoord nie, want die een persoon wat met al die antwoorde sit, was blykbaar by ‘n ander vergadering. My vrae was oor die vervanging van watermeters en voorafbetaalde meters. Hulle (die munisipaliteit) het nog nie gekyk na voorafbetaalde watermeters nie. Oor die vervanging van huidige watermeters, is daar skynbaar ‘n span wat na die meer robuuste meters by die vervaardiger in Durban gaan kyk het. Die vervanging van huidige meters is dus moontlik nog ‘n lang proses. Daar is begroot vir die opgradering en vervanging van die waterpype, maar nog geen duidelike uitrolplan bestaan nie en dit kan nog oor ‘n aantal jare wees. Wat lug in die pype betref wat die meter laat loop, het hulle nie van kennis gedra nie. Een persoon uit die span van ongeveer 7 persone, het gesê hy het van so iets gehoor. Die ergste is dat hulle geen kennis dra van astronomiese waterverbruikrekenings nie.“
Amptenare het by die IDP-vergadering bevestig dat alle pype reg deur Stellenbosch verouderd is en lankal vervang moes wees. Daar is nou hiervor begroot in die IDP, maar nie vir alle areas in hierdie finansiële jaar nie. Hulle kon ook nie sê waar en in watter areas en wanneer die eerste opgraderings gaan plaasvind nie.
Lugborrels
‘n Woordvoerder van die omgekrapte inwoners het gesê daar is geen oplossings by die IDP-vergaderings gevind nie. Slegs om self jou lesings te neem. Die watermeters is oud en verslete. “Ek woon al 35 jaar in Stellenbosch en my watermeter is nog nooit vervang nie. Volgens die Stad Kaapstad se regulasies moet watermeters elke 10 jaar vervang word. My watermeter het vier maande gelede oorgeslaan na nul en my waterprobleme het 4 maande gelede begin. Die lug in die waterpype laat ook jou meter loop. Wanneer ‘n waterpyp dus bars en die pyp word vervang, moet ek my krane vir 45 minute bloei voordat die water weer loop. Dit veroorsaak dat die lug wat deurkom, jou meter laat loop. Ons betaal vir lug wat deur die pype loop.“
Volgens ’n kenner van besproeiing- en waterverspreidingstelsels kan lug wat deur ‘n watermeter gaan die lesings laat aanrol. Hy sê die toetse is al oor en oor gedoen en dit is bewys dat ‘lug die meter laat draai dat dit bars‘. ‘n Eenvoudige toets is as ‘n mens deur die watermeter blaas sal jy sien die meter draai. Indien die water aangeskakel word na ‘n pypbreek, sal lugborrels in die pype eers deurblaas voordat daar water deur die kraan vloei. Daardie lug sal beslis die watermeter beïnvloed. Die huidige meters is positiewe verplasingsmeters wat nie kan onderskei tussen vloeistowwe, soos water, of gasse, soos die lug in die pypstelsels, nie. Die kalibrasie en gepaardgaande akkuraatheid van die meters is nog ‚‘n faset. Die probleem van lug in pype kan opgelos word met outomatiese luguitlaatkleppe wat in die pypstelsel geïnstalleer kan word op hoë punte in die netwerk.
Nog ‘n inwoner wat uiters gefrustreerd is met die waterlesingprobleem het gesê: ” ‘n Munisipale werker het vir my gesê die waterlesing is sky high, maar toe ek hom vra hoekom hy dit nie aanmeld nie, trek hy sy skouers op want dis nie sy probleem nie. So lei Stellenbosch-munisipaliteit hul werkers op, om net soos hulle, die minimum te doen vir maksimum-salaris. Ek het sy naam, maar hy voel dis nie sy plig om so iets by die kantoor aan te meld nie, want dis nie sy probleem nie.
“Ek het my rekening gekry en dit is R17500.00. Gedeel deur 3 persone in ons huis, is dit R5833.00 per person per maand. Ek maak nie tuin nat nie en my swembad maak ek vol met boorgat water. Daar is beslis fout iewers.”
Inwoners is ook onsteld oor die dreig-briewe en e-posse wat hulle van die munsipaliteit kry as die buitensporige bedrae nie vir waterverbruik betaal word nie, soos hierdie aanhalaing uit een daarvan: “Please note that the services to your premises will be disconnected, urgently send the proof of payment for the arrears amount of R39 114.55.”
Munisipaliteit antwoord
Stuart Grobbelaar, woordvoerder van die Stellenbosse munisipaliteit het in antwoord op www.stellenboschmonitor.com se vra gesê daar word aandag aan die probleme geskenk.
“Waar moontlik, besoek meterlesers elke eiendom om maandelikse meterlesings in te samel. In gevalle waar ons personeel nie toegang tot ‘n perseel kan kry nie, word ‘n gemiddelde skatting gemaak en inwoners het die opsie om hierdie skatting te betwis.
“Inwoners het ook die opsie om hul eie water- en elektrisiteitslesings in te dien deur gebruik te maak van die 𝘔𝘺 𝘔𝘶𝘯𝘪𝘤𝘪𝘱𝘢𝘭 𝘔𝘦𝘵𝘦𝘳𝘴 𝘈𝘱𝘱, beskikbaar op die Google Playstore, Apple Appstore, en Huawei AppGallery. Meer inligting oor die app kan hier gevind word: https://stellenbosch.gov.za/down…/my-municipal-meters-app/.
“Die munisipaliteit, soos die meeste ander, maak gebruik van ‘n “tiered” of veelvlakkige tariefstruktuur vir water, waar die tariewe laag is vir laer verbruik en eksponensieel styg vir hoër verbruik.
Die huidige water tariefstruktuur is soos volg:
0 – 6 kl teen R7.19 per kl
6 – 12 kl teen R10.89 per kl
12 – 20 kl teen R18.42 per kl
20 – 25 kl teen R32.75 per kl
25 – 40 kl teen R45.52 per kl
40 – 70 kl teen R72.73 per kl
70 kl teen R113.83 per kl
“Inwoners of besighede kan enige tyd ons finansiespan kontak vir navrae oor hul rekeninge deur ‘n e-pos te stuur na enquiries.navrae@stellenbosch.gov.za,“ was sy antwoord.
Ander vrae wat onbeantwoord gebly het, sluit in:
- Hoe werk die proses van die lees van die watermeters – wanneer word dit gedoen, hoe – word die lesings gedoen: met die hand opgeskryf of elektronies vasgevang, hoe gereeld?
- Wat gebeur as ‘n inwoner agterkom sy lesings groei buitensporig: toets die munisipaliteit die meters of is dit die inwoner se verantwoordelikheid? Is daar enige koste hieraan verbonde?
- Is dit so dat lug in die waterstelsel, om watter rede ookal, kan veroorsaak dat die meters aanhou loop sonder dat daar water deurvloei?
- As ’n inwoner agterkom sy lesings is buitensporig hoog, wat is die proses – hoekom moet daar eers betaal word voordat dit reggestel word?
- In sulke gevalle, gaan die munisipaliiteit die meters na en sou dit foutief wees, wat dan? Is daar enige kostes hieraan verbonde.
- Wat is die omdraaityd vir die aanspreek van sulke gevalle – daar is talle klagtes dat die munisipaliteit nie reageer nie.
- Mag die munisipaliteit die watertoevoer na ‘n belastingbetaler wat gereeld betaal maar nou probleme met die watermeterlesings ervaar, se huis afsny – en wanneer in die proses gebeur dit?
- Word watermeters vervang na ’n aantal jare – hoe lank?
Gebarste waterpype in Stellenbosch
Gebarste pype sedert Januarie 2024 in die Dalsig/Branwacht-area:
24 Jan – area onbekend
3 Feb – Kronendal / Alphen
7 Feb – Dorpsig / Nooitgedacht/ Kronendal
20 Feb – Kronendal
26 Feb – Buitekring / Bergh/ Kronendal / Welgelegen
27 Feb Buitekring
28 Feb Dorpsig / Buitekring
29 Feb – emergency repairs (straat onbekend)
5 Maart – Welgelegen
11 Maart – Welgelegen
3 April – Brandwacht / Bergh / Buitekring
19 April – Brandwacht / v Taack
21 April – Wege
6 Mei – Mazot
8 Mei – Buitekring/ G spot
14 Mei – Le seuer / Brandwacht / Faber